Investeringen in startups weer boven niveau begin corona

Amsterdam, 25 januari 2023 - In het vierde kwartaal van 2022 werd er voor €600 miljoen aan durfkapitaal opgehaald door Nederlandse startups, 25% meer dan in het derde kwartaal, maar minder dan in hetzelfde kwartaal vorig jaar (€760 miljoen). In 2022 werd in totaal €2,6 miljard geïnvesteerd in Nederlandse startups. Na recordjaar 2021 (€5,3 miljard), is 2022 het beste jaar ooit gemeten. De investeringen waren anderhalf keer zo hoog als in 2020 (€1,7 miljard). Het pre-corona tijdperk meegenomen is er een langdurige, structurele groei waar te nemen van investeringen in Nederlandse startups. Dit blijkt uit het Quarterly Startup Report, een driemaandelijkse data-analyse van Dealroom.co, Golden Egg Check, KPMG, de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (ROM’s), Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen (NVP), Dutch Startup Association (dSa) en Techleap.nl.

Het aantal deals bleef met 415 in 2022 gelijk aan het vorige jaar, maar er was een toename in de deals in de vroege fase (minder dan € 15 miljoen) te zien en een sterke daling van deals voor de late fase (meer dan € 15 miljoen), van 57 naar 37. Dit komt door onzekerheid op de (publieke) markten in 2022. De afname van grotere rondes verklaart de sterke daling in het totale bedrag aan investeringen in vergelijking met het uitzonderlijke jaar 2021. De grote rondes die toen werden opgehaald door internationaal succesvolle Nederlandse scaleups als Mollie, Messagebird en Bunq, kwamen vooral van buitenlandse investeerders. Deze fondsen zijn qua deelname teruggezakt naar het niveau van begin corona. Nederland heeft weinig echt grote lokale investeringsfondsen, waardoor startups voor grote rondes groeikapitaal afhankelijk zijn van buitenlandse partijen. 

Gebrek aan concurrerende Nederlandse investeringsfondsen

Het gebrek aan grote Nederlandse investeringsfondsen voor startups is een terugkerend probleem. De organisaties achter dit kwartaalrapport pleiten voor aandacht voor deze achterstand en de daarmee gepaard gaande verslechtering van het vestigingsklimaat. Niet alleen het rendement verdwijnt naar het buitenland, maar de organisaties maken zich hierdoor ook zorgen over het behoud van innovatieve bedrijven en belangrijke technologieën in Nederland. Nederlandse pensioenfondsen zouden een belangrijke rol kunnen spelen in het opschalen van de Nederlandse venture capital fondsen. Als gevolg hiervan neemt ook de afhankelijkheid van startups van grote, vooral Amerikaanse, fondsen af.

Einde van de correctie?

Het is nog te vroeg om definitief vast te stellen dat de startup economie de grootste correctie heeft gehad. Signalen in de markt geven echter wel een indicatie van meer activiteit. Naast een flink aantal nieuwe fondsen is er ook nog veel niet-geïnvesteerd geld (‘dry powder’) beschikbaar bij Nederlandse fondsen. De verwachting is dat de structurele groei in investeringen zal doorzetten, eerst volgens het huidige patroon van meer vroege fase, als deze voldoende worden aangejaagd, en daarna de meer late fase.

Een stimulerende factor hierin zijn investeringen die samenhangen met de belangrijke uitdagingen van deze tijd, zoals klimaat, energie, gezondheid en veiligheid. Klimaatstartups waren voor de grote rondes daarin het afgelopen jaar het meest in trek bij investeerders. Internationale regelgeving, publieke opinie en de uitdagingen van het post-corona tijdperk bieden een stevige voedingsbodem voor een nieuwe, langdurige golf aan duurzame startups en investeringen, waarbij de rol van Nederlandse fondsen en regelgeving cruciaal zullen blijken in hoeverre Nederland daarvan profiteert en haar internationale concurrentiepositie en vestigingsklimaat weet te heroveren.

Lucien Burm, voorzitter van de Dutch Startup Association, zegt: “De reële economie ervaart grote onzekerheden en scaleups voelen dit. Jonge startups doorgaans nog niet vanwege beperkte groei of omzet. De investeringen zijn daardoor meer naar de vroege fase verschoven. Lokaal kapitaal voor vervolgrondes blijft dan ook voor de toekomst een grote zorg; Nederland is daarvoor te afhankelijk van het buitenland. Het is belangrijk dat er fiscale maatregelen komen om dit stimuleren en dat institutionele beleggers hun ogen gaan richten op startup fondsen, gezien hun focus op duurzame ontwikkeling; een terrein waar startups veel rendement kunnen opleveren.”

Maurice van Tilburg, Managing Director van Techleap.nl zegt: "Het is bemoedigend om te zien dat er ondanks de huidige economische uitdagingen nog steeds een structurele toename is in het beschikbare groeigeld voor startups die zorgen voor de oplossingen voor de grote maatschappelijke uitdagingen van deze tijd. Het zegt veel over het belang en de kwaliteit van deze ondernemingen. Om de groei verder door te zetten en ervoor te zorgen dat we ook in de toekomst vitale technologie blijven ontwikkelen in ons land, hebben we meer actieve deelname van Nederlandse investeerders, zoals pensioenfondsen, nodig. Zowel zelf en als onderdeel van een co-investering met buitenlandse investeerders.”

Het volledige rapport vind je hier.